ارزیابی رشد و تولید ارقام صنوبر (Populus nigra) تاج‌بسته تحت یک دوره تنش شدید خشکی در پوپولتوم مقایسه‌ای سنندج

Authors

  • بایزید یوسفی دانشیار پژوهش، بخش‌ تحقیقات ‌منابع‌ طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران
  • علیرضا مدیررحمتی دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
Abstract:

با توجه به تغییرات اقلیمی و خشک‌سالی‌های اخیر، ارزیابی توان رشد و تولید ارقام صنوبر (Populus spp) در شرایط تنش خشکی ضروری است. این پژوهش با 14 کلن تاج‌بسته صنوبر (P. nigra L) با فاصله کاشت 3×3 متر از سال 1380 به‌مدت هفت سال در سنندج اجرا شد. کاشت نهال کلن‌ها در قالب طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در فروردین 1381 انجام شد. مزرعه در سال 1386 به‌دلیل عدم امکان تأمین آب تا دهم تیر تحت تنش خشکی قرار گرفت. نتایج نشان داد که خشکی موجب زردی و خزان برگ‌ها، حمله چوب‌خوار (Melanophylla picta) و درنهایت خشک شدن تعدادی از درختان شد. تنش، ضمن افزایش دامنه تغییرات صفات، رشد کلن­های صنوبر را به‌شدت محدود کرد، به‌طوری‌که درختان در معرض خشکی نتوانستند سرعت و مقدار رشد بالقوه خود را نشان دهند. پاسخ به تنش خشکی در بین کلن­‌های صنوبر تنوع قابل ملاحظه‌­ای نشان داد، به‌طوری­‌که در کلن­‌های P. nigra M و P. nigra 42/53 درصد تلفات صفر بود، اما در برخی مانند P. nigra 63/135 حدود نیمی از درختان از بین رفتند.میانگین تلفات کلن­‌ها 20/49 درصد بود و دو کلن P. nigra 56/52 و P. nigra 56/75 با تولید چوب به‌­ترتیب 61/25 و 8/24 متر مکعب در هکتار در سال و خسارت متوسط (25 تا 30 درصد) جزء کلن­‌های دارای بهترین عملکرد و به‌نسبت متحمل به خشکی بودند. نتایج تجزیه ضریب‌های همبستگی، تجزیه خوشه‌ای و تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، تأثیر منفی تنش خشکی را بر عملکرد چوب و اجزای آن نشان دادند، بدین شکل که کلن­‌های کوچک‌تر و دارای تعداد و اندازه برگ کمتر با ظرفیت حفظ آب گیاه و کاهش سطح تبخیر، قابلیت تحمل خشکی بیشتری داشتند. همچنین، وجود تنوع ژنتیکی از نظر تحمل تنش در بین کلن‌های صنوبر و الگوی تفکیک آن‌ها در تجزیه خوشه‌ای و نتایج تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، بیانگر دخالت عامل‌های ژنتیکی در کنترل آن و امکان دسترسی به کلن‌های پایدار و سازگار با شرایط خشک کشور از طریق دورگ‌گیری بود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی سازگاری و عملکرد چوب ارقام صنوبر تاج‌بسته (Populus nigra) در پوپولتوم مقایسه‌ای سنندج (مرحله نهایی)

این آزمایش با 14 کلن تاج‌بسته(Populus nigra) با فاصله کاشت 5×5 متر از سال 1380 به‌مدت 7 سال در اراضی حاشیه رودخانه قشلاق سنندج با هدف بررسی سازگاری و تولید چوب آنها اجرا شد. انتقال و کاشت نهال کلن‌ها در قالب طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در فروردین‌ماه 1381 انجام شد. عملیات داشت از جمله آبیاری، وجین و هرس به‌صورت یکنواخت برای مزرعه اعمال گردید. اندازه‌گیری صفات مورد بررسی (رشد قطر...

full text

بررسی سازگاری و تولید ارقام مختلف صنوبر تاج‌باز (Populus sp.) در پوپولتوم مقایسه‌ای سنندج

چکیده این آزمایش با کاشت 10 کلن تاج‌باز صنوبر از سال 1380 به‌مدت هفت سال در اراضی حاشیه رودخانه قشلاق سنندج با هدف بررسی سازگاری و تولید چوب آنها اجرا گردید. انتقال و کاشت نهال کلن‌ها با فاصله 4×4 متر و به‌صورت گروهی در قالب طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در فروردین‌ماه سال 1381 انجام گردید. عملیات داشت ازجمله آبیاری، وجین، هرس و غیره به‌صورت یکنواخت برای کلن‌ها در مزرعه اعمال شد....

full text

تحلیل تناوب در تولید چوب ارقام مختلف صنوبر (Populus spp.) در سنندج

این آزمایش با تعداد 24 کلن صنوبر (10 کلن تاج‌باز و 14 کلن تاج‌بسته) به‌مدت 8 سال (1380 تا 1387) در سنندج با هدف تحلیل زمانی رشد (قطری، ارتفاعی و حجمی یا تولید چوب) ارقام مختلف صنوبر در سالهای مختلف اجرا گردید. تحقیق در قالب 2 آزمایش (تاج‌باز و تاج‌بسته) در 3 تکرار و هر کرت آزمایشی شامل 25 اصله نهال یکنواخت با فواصل 4×4 متر (تاج‌بازها) و 3×3 متر (تاج‌بسته‌ها) انجام شد. اندازه‌گیری رشد قطری و ارت...

full text

الگوی برش چوب صنوبر Populus nigra

20 درخت صنوبر (Populus nigra) از منطقه کرج قطع شد و پس از تبدیل به گرده بینه هایی به طول 230 سانتیمتر و برش آنها به دو روش ]راه پهن (Live Sawing) و با استفاده از اره نواری افقی و یک رو یک نر شده با استفاده از اره نواری عمودی] و در 8 کلاسه قطری (8 سطح) و تهیه تخته به ضخامت اسمی 60 میلیمتر انجام گردید. نتایج این تحقیق نشان می دهد که برش راه پهن دارای بازده برش بیشتری نسبت به دیگر روش برش چوب می ب...

full text

تحلیل تناوب در تولید چوب ارقام مختلف صنوبر (populus spp.) در سنندج

این آزمایش با تعداد 24 کلن صنوبر (10 کلن تاج باز و 14 کلن تاج بسته) به مدت 8 سال (1380 تا 1387) در سنندج با هدف تحلیل زمانی رشد (قطری، ارتفاعی و حجمی یا تولید چوب) ارقام مختلف صنوبر در سالهای مختلف اجرا گردید. تحقیق در قالب 2 آزمایش (تاج باز و تاج بسته) در 3 تکرار و هر کرت آزمایشی شامل 25 اصله نهال یکنواخت با فواصل 4×4 متر (تاج بازها) و 3×3 متر (تاج بسته ها) انجام شد. اندازه گیری رشد قطری و ارت...

full text

تغییرات رویشی صنوبر (Populus nigra) در حاشیه رودخانه‌های استان کرمانشاه

برای ارزیابی مقدار تولید چوب صنوبر در صنوبرکاری­های سنتی، محاسبه رویش سالانه این درختان ضروری است. در این پژوهش هشت توده صنوبرکاری از گونه Populus nigraدر مناطق مختلف حاشیه رودخانه‌های استان کرمانشاه انتخاب شدند. صدودو قطعه‌نمونه با مساحت متغیر به­صورت منظم- تصادفی تعیین شد و اندازه‌گیری­ صفات رویشی قطر و ارتفاع در آنها انجام شد. داده ­های به­ دست‌آمده با روش آماری تجزیه‌واریانس یک­طرفه مورد بر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 26  issue 2

pages  276- 290

publication date 2018-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023